Drafsport voor dummies, deel 1: de basisbegrippen (2025)

Bokt-draver Madness in actie tijdens een koers in Wolvega. Foto: bokker janouk

Zoals jullie hebben gemerkt, neemt de drafsport binnen Bokt een enorme vlucht. Dit is met name te danken aan gebruiker janouk, samen met het paard Madness. Zij kocht hem samen met een vriendin en houdt hier een topic over bij op Bokt. Nou zullen er ongetwijfeld bokkers zijn die totaal geen idee hebben wat drafsport precies is, wat dit inhoudt en hoe het allemaal werkt. En dat is begrijpelijk, want drafsport is een bijzondere discipline binnen de paardensport. Om deze mensen een eindje op weg te helpen, hebben wij van de Bokt Nieuwsredactie een reeks artikelen geschreven. Dit artikel is deel 1.

Wat is drafsport?
Drafsport is een aparte discipline binnen de paardensport, die vaak in één adem wordt genoemd met de rensport. En dat is logisch, want in beide disciplines gaat het erom dat je zo snel mogelijk een traject aflegt van start naar finish. Degene die als eerste over de finish komt, is de winnaar. En toch zijn er wezenlijke verschillen tussen deze twee takken van sport. In de rensport wordt het paard gereden door een jockey die op het paard zit, in de drafsport door een pikeur op de sulky achter het paard. Een uitzondering hierop is de monté koers, hierbij zit de jockey wel bovenop het paard. Een ander verschil is dat in de rensport gereden wordt in een snelle galop, de zogeheten rengalop. Bij de drafsport is alleen de draf toegestaan, de naam zegt het eigenlijk al. Telgang en galop zijn bij een draverij niet toegestaan. Toont een paard deze gangen, en wordt deze niet snel genoeg gecorrigeerd, dan wordt deze gediskwalificeerd en uit de koers gehaald. Dit geldt uiteraard ook voor een paard dat onregelmatig draaft. Een draverij gaat erg snel, de gemiddelde snelheid van een draver ligt tussen de 40 en 50 kilometer per uur, hierin zijn uitschieters mogelijk tot wel 55 kilometer per uur.

Geschiedenis van de drafsport
Hoe oud de drafsport precies is, is niet bekend. Wel is duidelijk dat deze sport al eeuwenlang beoefend wordt. Niet alleen in Europa, maar bijvoorbeeld ook in Noord-Amerika, waar kolonisten al aan harddraverijen deden. Vooral op jaarmarkten werden vaak kortebaandraverijen gehouden, om publiek aan te trekken. Dit waren vooral kortebaanraces, waarbij paarden twee aan twee over een baan van circa 300 meter liepen. In elke plaats die ergens belangrijk voor was, werd er minimaal één keer per jaar een draverij gehouden. De prijzen bestonden vaak uit allerlei gebruiksvoorwerpen, zoals een tabakspot of theeservies, uitgevoerd in zilver. Echt belangrijke wedstrijden reikten een zilveren zweep uit aan de winnaar. Ook het paardenras de draver bestond destijds nog niet. De harddravers waren meestal boerenpaarden die harder konden draven dan hun soortgenoten. Pas in de 16e, 17e en 18e eeuw waren er echte dravers, zoals de Hollandse harddraver. Dit ras stond bekend om zijn natuurlijke drafactie en was erg populair in heel Europa. In die tijd werd er ook niet gedraafd voor een wagen, maar zat men op de rug van het paard. Zadels en stijgbeugels bestonden nog niet, in plaats daarvan werd er een deken op het paard gelegd. Dit was ook het begin van de monté koers zoals we die tegenwoordig nog steeds kennen. Pas vanaf de tweede helft van de 19e eeuw volgde de omschakeling naar het draven voor een wagentje, dat werd uiteindelijk de sulky zoals wij die nu kennen. Ook de langebaandraverij kwam in opkomst, in 1844 werden de eerste edities hiervan verreden. In die tijd werden ook de eerste draf- en renbanen aangelegd.

De finish op een grasbaan, in dit geval de drafbaan in Emmeloord. Dit is een van de kleinere
drafbanen in Nederland. Foto: JPitty

• Duindigt in Wassenaar (Zuid-Holland)
• Victoriapark in Wolvega (Friesland)
• Alkmaar ZEturf Arena in Alkmaar (Noord Holland)

• Emmeloord (Flevoland)
• Joure (Friesland)
• Leek (Groningen)
• Eenrum (Groningen)
• Aduard (Groningen)

Een sulky, hierop zie je goed de voetsteuntjes en het zitje
waar de pikeur op plaatsneemt. Foto: JPitty

De kortebaandraverij wordt vaak verreden op een verharde weg die met zand wordt bedekt. Deze baan is altijd kaarsrecht en is 300 tot 325 meter lang, vanaf de start tot de plek waar de paarden de baan weer verlaten. De kortebaandraverij is vaak een volksfeest. In circa 30 plaatsen wordt er jaarlijks eentje georganiseerd.

De sulky
Om aan aan draverij mee te doen, heb je naast een draver ook een sulky nodig. Een sulky is een licht wagentje met twee wielen, dat achter de draver wordt gehangen. Hiervoor wordt een speciaal mechanisme gebruikt, het Quick Hitch - of kliksysteem. De banden zijn gevuld met lucht, daardoor kan het helaas een keer gebeuren dat een pikeur bandenpech krijgt tijdens de koers. Tussen de banden is een klein zitje voor één persoon bevestigd. De pikeur gaat hierop zitten en steekt zijn benen naar voren, parallel met de gebogen bomen van de sulky. Zijn voeten plaatst hij in speciale voetensteunen. Een sulky weegt meestal niet meer dan zo'n 18 kilogram.

Veiligheid
Uiteraard is het belangrijk dat de pikeur veilig bij de finish komt. Gelukkig gebeuren er in de drafsport niet vaak ongevallen, maar helemaal uitsluiten kun je het ook niet. Om bij een ongeval letsel bij de pikeur te voorkomen, zijn een goedgekeurde veiligheidshelm en bodyprotector verplicht. Zij moeten de grootste klap opvangen en voorkomen dat de pikeur ernstig gewond raakt.

Als je op de drafbaan kijkt, zie je dat de pikeurs vaak kleurrijke kleding en helmcovers dragen. Deze kleuren worden geregistreerd in een database. Een pikeur rijdt elke koers in dezelfde, geregistreerde kleuren. Op deze manier kunnen de pikeurs vanop een afstandje duidelijk herkend worden en onderscheiden van hun collega's. Elke pikeur heeft een eigen, uniek kleurontwerp. Voor elke nieuwe pikeur wordt er ook gezocht naar een combinatie van kleuren, patronen of beide. Ook eigenaren van paarden kunnen een kleurcombinatie laten registreren. Als de eigenaar dat wil, zal de pikeur die kleuren dragen tijdens de koers.

2 aanvullingen: kortebaan zouden eigenlijk kaarsrecht moeten zijn, maar er zijn straten die een beetje in een bocht gaan.

Er zijn naast leerling pikeurs en gewone pikeurs ook amateurs/amatrices, eigenaarrijders en gelegenheidrijders.

Geen idee of mensen erop zitten te wachten wat wat is, dus om dat nou uit te leggen

Citaat:

Zoals jullie hebben gemerkt, neemt de drafsport binnen Bokt een enorme vlucht. Dit is met name te danken aan gebruiker janouk, samen met het paard Madness

Verder merk ik dat ik emotioneel word van dit soort intros, en ook hoe er in journalistiek in mijn sport over de drafsport op Bokt geschreven word. ( ook daar heeft een bericht in deze strekking al gestaan)

Ik kan dat op dit moment niet goed verwoorden zonder heel erg zuur naar Janouk( wat ik niet wil, want wat een topper is dat!) Of heel erg 'calimero' achtig over te komen...

Ik ga nog even nadenken over hoe dit te verwoorden zonder de zuurpruim van de week award te ontvangen, maar misschien kunnen drafsport artikelen niet gebracht worden op een manier alsof er hier nooit wat over deze prachtige sport verteld is?

Nouja, ik ga slapen en misschien denk ik er morgen ochtend weer nuchter over

Super leuk dat de drafsport op bokt goed ontvangen wordt en meer bekendheid krijgt!
En Janouk en Madness zijn absoluut een ambassadeur voor de sport!
Maar ik geloof ook dat zij deze ruimte om hun verhaal te doen ook hebben gekregen doordat anderen (waaronder ruitje) de weg hiervoor vrijgemaakt hebben door informatie te voorzien, vooroordelen weg te nemen en vooral ook het mooie van de sport te laten zien! Ik weet niet of het zonder jullie voorwerk, janouk gelukt was om op deze manier de sport te kunnen presenteren.. dus wat mij betreft zijn de credits voor meer positieve bekendheid voor jullie allemaal

En ik hoop dat jullie dat allemaal samen ook nog lang zullen blijven doen

Door eerdere topics over de drafsport is de weg vrijgemaakt voor een ambassadeur voor de sport zoals Madness/Janouk.

Westernfreak schreef:

Dat ben ik met jullie eens. Dit komt natuurlijk niet zomaar uit de lucht vallen en zo lijkt het nu wel gebracht te worden.

Door eerdere topics over de drafsport is de weg vrijgemaakt voor een ambassadeur voor de sport zoals Madness/Janouk.

Helemaal eens hoor.
Ik zie Ruitje als een super ambassadeur voor de drafsport op Bokt, al jaren. Met haar kennis en ervaring voor mij ook een bron van kennis. En dat geldt ook voor anderen hier op Bokt.

Ik ben echt nieuw in de drafsport, sinds we in 2021 Madness hebben gekocht. Voor ons is dit een heel nieuw avontuur in een hele andere tak van de paardensport. Nog zoveel te leren, nog zoveel avonturen te beleven voor Madness en ons team.

Zolang de sport maar promotie krijgt, daar gaat het om! Super vet dat Bokt dat doet !!

Jammer ook dat er voor dit stuk (kennelijk) niet van de aanwezige kennis gebruik wordt gemaakt.

ruitje schreef:

Leuk stuk! Leuk om te zien dat de drafsport met Madness een hele gave ambassadeur op Bokt heeft!

2 aanvullingen: kortebaan zouden eigenlijk kaarsrecht moeten zijn, maar er zijn straten die een beetje in een bocht gaan.

Er zijn naast leerling pikeurs en gewone pikeurs ook amateurs/amatrices, eigenaarrijders en gelegenheidrijders.

Geen idee of mensen erop zitten te wachten wat wat is, dus om dat nou uit te leggen

Citaat:

Zoals jullie hebben gemerkt, neemt de drafsport binnen Bokt een enorme vlucht. Dit is met name te danken aan gebruiker janouk, samen met het paard Madness

Verder merk ik dat ik emotioneel word van dit soort intros, en ook hoe er in journalistiek in mijn sport over de drafsport op Bokt geschreven word. ( ook daar heeft een bericht in deze strekking al gestaan)

Ik kan dat op dit moment niet goed verwoorden zonder heel erg zuur naar Janouk( wat ik niet wil, want wat een topper is dat!) Of heel erg 'calimero' achtig over te komen...

Ik ga nog even nadenken over hoe dit te verwoorden zonder de zuurpruim van de week award te ontvangen, maar misschien kunnen drafsport artikelen niet gebracht worden op een manier alsof er hier nooit wat over deze prachtige sport verteld is?

Nouja, ik ga slapen en misschien denk ik er morgen ochtend weer nuchter over

Ruitje is voor mij de eerste en belangrijkste ambassadrice van oudsher op Bokt als het gaat om de draversport. Dankzij haar ben ik hier in Frankrijk, op HIppodrome gaan kijken naar een draverswedstrijd met Engelse vrienden en hebben we de dag van ons leven gehad. Dank zij haar vond ik het topic van Janouk gelijk heel erg leuk toen ik het zag en dacht ik, dat ga ik volgen. Zonder Ruitje zou ik nooit naar HIppodrome gegaan zijn en het topic van Madness nooit zijn gaan volgen. Dat is zeker. Ere wie ere toekomt. Dat Janouk zo laagdrempelig en ook grappig weet te posten maakt dat Madness inderdaad een Bokt draver is voor allerlei jonge en oude penny meisjes (en jongens) . Janouk post met veel gevoel en humor over Madness , legt veel uit (net als Ruitje altijd deed en doet) en het directe contact tussen trainers, pikeurs en Bokt door op onze vragen te antwoorden, maakt Madness en zijn wedstrijden wel extra gaaf om te volgen. We krijgen echt een kijkje in de keuken daardoor door de verbinding met de pikeurs, Madness en zijn trainer en andere eigenaar van Madness.

Ik moest zelf wel grinniken om de Bokt draver Madness , dat klopt wel vind ik en maakt het volgen van hem erg grappig.

Maar leuk dat hier op een positieve manier aandacht aan besteedt wordt en kennis gedeeld wordt. Ik heb al heel veel geleerd als totale nitwit wbt de drafsport.

Ben benieuwd naar de volgende delen in deze serie. Ik zou bij voorbeeld wel wat meer willen weten over duosulkies (waarvan ik weet dat er daar ook soms koersen mee worden gereden) en naar het tuig wat wordt gebruikt. Wat is bij voorbeeld het nut van een borsttuig als het toch alleen maar heen en weer flappert en het paard er niet mee trekt.

Het raakt mij dat sommigen Graas nog kennen, maakt mijn dag , bedankt

Koper schreef:

Ja Graasje weet ik ook nog wel Dat soort topics zijn heel leuk om te volgen. Dat geldt natuurlijk ook voor het Madness-topic. Alleen maar leuk dat er wat aandacht voor de drafsport is op bokt Prompter en WendyBZ horen wat mij betreft ook in dit rijtje. Niet zozeer vanwege volgtopics maar wel door de informatie die ze regelmatig verspreiden.

Ben benieuwd naar de volgende delen in deze serie. Ik zou bij voorbeeld wel wat meer willen weten over duosulkies (waarvan ik weet dat er daar ook soms koersen mee worden gereden) en naar het tuig wat wordt gebruikt. Wat is bij voorbeeld het nut van een borsttuig als het toch alleen maar heen en weer flappert en het paard er niet mee trekt.

Dankjewel Zo zijn er meer bokkers die in de afgelopen 20 jaar geprobeerd hebben om de drafsport transparant uit te leggen en mensen te interesseren voor de sport. We hebben genoeg pogingen gedaan om mensen naar de baan te krijgen, maar blijkbaar was het er de tijd niet voor. Ik hoop dat het onderzoek van Yannick de NDR wat op gaat leveren en er wat meer nieuwe mensen naar de baan zullen komen en blijven komen, want het is gewoon een mooie sport.

Voor wat betreft de duosulky: deze worden alleen ter promotie gebruikt, op deze koersen kan niet gewed worden. Het is vaak 1,5 rondje met sponsoren of andere gegadigden. Een baan moet dit zelf regelen en organiseren. Wolvega heeft deze sulky's zelf, wij hebben ze op Groningen wel eens geleend volgens mij. Ik heb zelf ook een, een oudere. Ik nam wel eens stalgenoten mee als ik de mijne aan het uitrijden was. Je zit gewoon naast elkaar, vaak heeft de passagier een touwtje om zich aan vast te houden. Ik kan je vertellen dat ik zelf liever op een gewone trainingssulky zit, op de duo heb je geen voetsteunen maar een korf waar je met je benen in zit, zeg maar, en op de kar zitten zonder controle over het paard vind ik ook niet gaaf